Güncel bir sorun olarak COVID-19 namı diğer Corona Virüsü tüm dünyaya yayılmış olup, bu durum WHO( Dünya Sağlık Örgütü) tarafından PANDEMİ olarak ilan edilmiştir. Hala aşısı, tedavi yöntemleri bulunamadığı için şu anda KORUNMA ÖNLEMLERİ konusunda bilgilendirmeler yapılmaktadır.
Muayenehane sahibi bir diş hekimi olarak ağız ve diş sağlığı ile corona virüs ilişkisi konusunda bilgiler vermek istiyorum.
Yeni korona virüsün ortak bulaşma yolları arasında doğrudan bulaşma (öksürük, hapşırma ve damlacık inhalasyonu aktarımı) ve temas aktarımı (oral, nazal ve göz mukoza zarlarıyla temas) bulunur.
Kötü ağız hijyeni olan bireylerde vücut direncinin düştüğü durumlarda ve savunma mekanizması problemli olduğunda ağız içinde yaşayan mikroorganizmalar birçok sistemik hastalığı tetikler.
Ağız boşluğunda 700'den fazla bakteri türü veya filotip tespit edilmiştir. Ağız boşluğu insan vücuduna önemli bir geçittir. Yiyecekler ağza girer ve mide ve bağırsak yoluna giderken çiğnenir ve tükürük ile karıştırılır. Hava, soluk borusu ve sonrasında akciğerlere giderken; burun ve ağızdan geçer. Ağız boşluğundaki mikroorganizmaların; diş çürüğü, diş eti hastalığı, diş iltihapları, ve bademcik iltihabı gibi bir dizi bulaşıcı hastalığa neden olduğu zaten bilinmektedir. Ayrıca oral mikroorganizmalar ile kalp-damar ve solunum sistemi hastalıkları da dahil olmak üzere bir dizi sistemik hastalığın ilişkisini gösteren araştırma sonuçları bildirilmektedir.
Yeni araştırmalar, diş ve dişeti hastalığındaki bakterilerin hava yollarından ve akciğerlere seyahat ettiğini göstermektedir. Ve bu, pnömoni gibi potansiyel olarak hayatı tehdit eden solunum hastalıklarına yol açabilir.
Takıp çıkartılan protezler de temizlenmez ise enfeksiyon kaynağı olabilir. Protezler temizleme sularına bırakılmaz ise özellikle uyku sırasında üzerinde birikmiş olan mikroorganizmalar akciğere aspire olur(nefes alma yoluyla akciğere gider).
Mevcut bir solunum rahatsızlığınız varsa, akciğerleriniz mikroorganizmalarla savaşmakta zorlanır. Özellikle astım, KOAH gibi akciğer hastalıkları olanlar, yaşlılar, sigara içenler, kanserli hastalar, HIV taşıyıcıları çok kolay akut pnömoni ile karşı karşıya kalır.
ALINMASI GEREKEN GENEL ÖNLEMLER
• Kalabalık ve kapalı alanlarda bulunmamaya özen göstermeli,
• Kısa ve uzun seyahat sırasında (metro, metrobüs, otobüs, minibüs ,uçak, tren gibi) yanınızda bulunan bireylerle temasta dikkat edilmeli,
• Hasta olan insanlarla yakın temastan kaçınılmalı,
• Gözlere, buruna ve ağıza dokunmaktan kaçınılmalı,
• Eller kurallara uygun şekilde ve sık sık yıkanmalı,
• Alkol bazlı el antiseptiğinden ya da kolonyadan de el temizliğinde faydalanılmalı,
• Hapşırırken, öksürürken tek kullanımlık kağıt mendil tercih edilmelidir. Mendil bulunamıyorsa, kollardan biri ağız ve burun bölgesine götürülerek çıkacak damlacıkların havaya yayılması engellenmeli,
• Bağışıklığı güçlendirecek şekilde beslenmek, taze sebze ve meyve tüketmek, bol sıvı almak,
• Temas edilen düzenli olarak nesneler ve yüzeyler temizlenip dezenfekte edilmelidir.
AĞIZ HİJYENİ İLE İLGİLİ TAVSİYELER
• Günde iki kez dişlerinizi fırçalayın ve yumuşak kıllı bir fırça kullanın,
• Diş fırçalarınızı iyi temizleyin, aile fertlerinin fırçalarına temas ettirmeyin,
• Ara öğünleri sınırlayın, gün boyunca su için,
• Dişlerinizin ara yüzlerini temizleyebilmek için diş ipi ve ara yüz fırçası kullanın,
• Diş çürümesine neden olan besinlerden kaçının,
• Dilinizin üzerini temizlemeyi ihmal etmeyin,
• Diş macunu tüpünü fırçanıza değdirmeyin.
• Hasta olduğunuz sürede kullandığınız fırçanızı hastalığınız sona erdiğinde değiştirin.
• Özellikle yaşlıların etkilendiği bu salgında takıp çıkartılan protezleri olan bireyler protelerini temizlemelidir.
AĞIZ GARGARALARI İLE İLGİLİ TAVSİYELER
Ağız gargaralarının genellikle oral mikroorganizmaların sayısını azalttığı bilinmektedir. Tükürük yükünü azaltmak için bazı iyot içeren ağız gargaraları mevcuttur. Bunları hekiminize danışmanızda fayda vardır. Ayrıca:
• COVID-19 veya diğer solunum yolu hastalıklarına karşı korunmak için bir yüz maskesi takılması önerilmez.
• COVID-19 ile enfekte olan ve / veya semptom gösteren kişilerin, virüsü başkalarına yayma riskine karşı maske takmalıdır.
• COVID-19 ile enfekte olmuş hastayı tedavi eden herhangi bir sağlık çalışanı da maske ve gözlük takmalıdır.
Ülkemizin ve dünyamızın içinde bulunduğu bu salgından elbet kurtulacağız. Sağlık personelimizin hepsi; hasta bakıcısından profesörüne kadar dünya çapında, çok yetenekli ve alanlarında uzman kişilerdir. Öncelikle kendi önleminizi alın, ancak Türk hekimlerinin bilgi ve becerisine güvenin. Daha güzel günlerde görüşmek üzere. Saygılarımla.
