Peki neden bu felaket yaşandı? Neler yapılmalıdır?
Otele verilen ruhsat yangın güvenliğini de kapsayan risk değerlendirmesi ve acil durum planları göz önünde bulundurularak verilmeliydi. Bina yapımında ilgili standartlar ve yönetmeliklerdeki yangın gerekliliğine göre malzemeler kullanılmalıydı. İş yeri faaliyete geçmeden yangın başta olmak üzere diğer hususlarda göz önünde bulundurulmalıydı.
Olması gereken hususlardan bazılarını Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik ve ilgili standartlara göreaşağıda sıraladım.
• Otel odaları, koridorlar, ortak alanlar, mutfaklar ve teknik odalar gibi kritik noktalarda yeterli sayıda faal duman ve/veya ısı dedektörü bulunmalıdır. Binanın mimari yapısına göre, EN 12101 (duman ve ısı kontrol sistemleri) serisi standartlarına uygun duman tahliye veya basınçlandırma sistemleri tasarlanmalıdır.
• Yangın uyarı sistemi; yangın algılama, alarm verme, kontrol ve haberleşme fonksiyonlarını ihtiva eden komple bir sistemdir. Yangın algılama sisteminin ve parçalarının TS EN 54’e uygun olarak otele yerleştirilmiş olması gerekir.
• Yağmurlama sistemleri (sprinkler) tesis edilmelidir (toz ya da sulu). Yağmurlama sistemi elamanlarının TS EN 12259’a uygun olması şarttır.
• Otel odaları kat koridorları, mutfak, çamaşırhane, teknik odalar ve elektrik panosu odaları gibi riskli bölgelerde EN 3 standardına ve mevzuata uygun yangın söndürücüler bulundurulmalıdır. TS ISO 11602-2 standardına göre bakımları ve periyodik kontrolleri yapılmış taşınabilir söndürme cihazlarıbulundurulmalıdır. Yerleri açıkça planlarda belirtilmeli ve erişimleri kolay olmalıdır. Arabalı yangın söndürme cihazlarının TS EN 1866 ve diğer taşınabilir yangın söndürme cihazlarının TS 862- EN 3 kalite belgeli olması şarttır.
• Katların koridorlarında, asansör hollerinde, merdiven sahanlıklarında ve kolay erişilebilir noktalarda manuel yangın ihbar butonları bulunmalıdır.
• Otomatik olarak yayınlanan ses mesajları ve yangın merkezinden mikrofonla yayınlanan canlı ses mesajları ile binada yaşayanların tahliyesini veya bina içerisinde yer değiştirmelerini sağlayacak şekilde anons sistemleri olmak zorundadır
• Otelin büyüklüğü ve kat sayısına uygun kapasiteye sahip bir yangın alarm paneli bulundurulmalıdır.
• Sesli ve görsel alarm cihazları (sirene ek olarak ışıklı uyarılar) otel genelinde bulunmalıdır. Özellikle işitme engelliler için görsel sinyallerin önemi büyüktür.
• Kat koridorlarında, merdiven hollerinde ya da yangın güvenlik hollerinde EN 671 standardına ve yönetmeliklere uygu yangın hortum dolapları ve gerekli ekipmanlar (vanalar, lanslar, hortumlar) hazır bulundurulmalıdır. Bu ekipmanların periyodik olarak kontrol ve bakımları yapılmalıdır.
• Kat planları, yangın çıkışları, asansör holleri ve merdiven sahanlıklarına uygun tahliye planları asılmalıdır.
• Her odada ve koridorda, yangın durumunda izlenecek tahliye yönlerini ve toplanma alanlarını gösteren acil durum levhaları bulunmalıdır.
• Kaçış merdivenleri, duman geçirmez yapı ve yangına dayanıklı kapılarla ayrılmış olmalıdır (örneğin EN 1634gibi standartları sağlamalıdır)
• Acil çıkış kapıları, içeriden her zaman kolay açılabilir panik barlı sistemlerle donatılmalıdır. Anahtar veya kilit kullanılmamalıdır.
• Merdivenler yangın sırasında dumanın yayılmasını önleyecek basınçlandırma sistemine (pressurization) sahip olmalıdır.
• Kaçış yollarında, kullanıcıların kaçışı için gerekli aydınlatmanın sağlanmış olması şarttır. EN 1838 standardına ve mevzuata uygun acil durum aydınlatması ve yönlendirmesi için kullanılan aydınlatma ünitelerinin normal aydınlatma mevcutken aydınlatma yapmayan tipte seçilmesi hâlinde, normal kaçış yolu aydınlatması kesildiğinde otomatik olarak devreye girecek şekilde tesis edilmesi gerekir. Acil durum aydınlatmasının normal aydınlatmanın kesilmesi hâlinde en az 60 dakika süreyle sağlanması şarttır. Acil durum çalışma süresinin kullanıcı yükü 200’den fazla olduğu takdirde en az 120 dakika olması gerekir.
• Acil durum hâlinde, bina içerisinde tahliye için kullanılacak olan çıkışların konumları ve bina içerisindeki her bir noktadan planlanan çıkış yolu bina içindekilere gösterilmek üzere, ACİL DURUM ÇIKIŞ İŞARETLERİNİN yerleştirilmesi şarttır. Yönlendirme işaretlerinin hem normal aydınlatma ve hem de acil durum aydınlatma hâllerinde kaçış yolu üzerinde bütün erişim noktalarından görülebilir olması gerekir.
• Otel katlarını ve kritik alanları (mutfak, çamaşırhane, kazan dairesi, elektrik odası vs.) yangına dayanıklı duvar, tavan ve döşemelerle (Yangın Kompartımanları) ayırarak yangının yayılması geciktirilmelidir. Bu bölmeler EN 1634-1 standardına ve mevzuata uygun yangın kapıları veya duman perdeleri ile bütünleştirilmeli, duman sızdırmazlık detaylarına dikkat edilmelidir.
• EN 13501 gibi standartlara uygun koridorlarda, duvarlarda ve tavanlarda kullanılan malzemelerin alev almaz veya yangın geciktirici özellikte olması tercih edilmelidir.
• Yangın güvenlik holleri; kaçış merdivenlerine dumanın geçişinin engellenmesi, söndürme ve kurtarma elemanlarınca kullanılması ve gerektiğinde engellilerin ve yaralıların bekletilmesi için yapılır. Hollerin, kullanıcıların kaçış yolu içindeki hareketini engellemeyecek şekilde tasarlanması şarttır.
• Kaçış merdivenleri standart ve yönetmeliklere uygun olmalıdır. Kaçış merdivenlerinin duvar, tavan ve tabanında hiçbir yanıcı malzeme kullanılamaz ve bu merdivenler, yangına en az 120 dakika dayanıklı duvar ve en az 90 dakika dayanıklı duman sızdırmaz kapı ile diğer bölümlerden ayrılır.
• Kaçış merdivenleri, EN 1634 (yangına dayanıklı kapılar ve kepenkler için test yöntemleri) standardına uygun kapılarla korunmalıdır. Merdivenlerin duman veya yangından korunması için basınçlandırma veya duman kontrol sistemleri (örneğin EN 12101 serisi – duman ve ısı kontrol sistemleri) kullanılabilir.
• Gaz hatlarının yangın esnasında kesilmesi gerekir. Ayrıca güç kesintisi durumunda kullanılmak üzere jeneratörler kullanılmalıdır.
• Büyük otellerde, yangın anında dumanın hızlı tahliye edilmesi için duman tahliye fanları, basınçlandırma sistemleri veya doğal duman tahliye (havalandırma) açıklıkları kullanılabilir
• Acil durum asansörü; bir yapı içinde yangına müdahale ekiplerinin ve bunların kullandıkları ekipmanın üst ve alt katlara makul bir emniyet tedbiri dâhilinde hızlı bir şekilde taşınmasını sağlamak, gerekli kurtarma işlemlerini yapmak ve aynı zamanda engelli insanları tahliye edilebilmek üzere tesis edilir. Acil durum asansörlerinin periyodik kontrolleri yapılmalı ve çalışır halde olması sağlanmalıdır.
• Müşterilerinde katılacağı tatbikatlar yapılmalıdır. İtfaiye veya AFAD gibi resmî kurumlarla koordineli tatbikatlar yapılması daha etkili olur. Tatbikat sonuçları değerlendirilerek gerekli iyileştirmeler yapılmalıdır.
• Acil durum ekipleri (koruma, kurtarma, söndürme ve ilk yardım) ekibi donanımlı ve eğitimli olması sağlanmalıdır.
• Bağımsız akredite kuruluşlar veya yerel itfaiye teşkilatı tarafından yangın güvenlik denetimi yapılması sağlanmalıdır.
• Tüm çalışan ve müşterilere yangın güvenliğini de kapsayan İSG eğitimleri verilmelidir. Müşteriler odalarına gitmeden önce videodan veya birebir oteldeki yangın güvenliği anlatılmalı ve toplanma yerleri mutlaka gösterilmelidir.
• Otel odalarında ve koridorlarda yangın talimatları ve kaçış planlarını içeren basit, çok dilli bilgilendirme afişleri bulunmalıdır. Olası dil farklılıkları göz önünde bulundurularak İngilizce ve sık kullanılan diğer dillerde talimatlar hazırlanmalıdır.
• İlgili kurumlarca denetimler yapılmalı ve otellerin düzeltici faaliyetlerini ivedilikle yapması sağlanmalıdır.
Milletimizin başı sağ olsun umarım kök sebepler araştırılır ve bir daha böyle felaketler yaşamayız. Denetimler ve kontroller zamanında gerektiği gibi yapılmalıdır.
