Küresel sıcaklık artışlarına bağlı olarak işçiler daha fazla sıcak havalarda çalışmak zorunda kalmaya başlamışlardır.
Özellikle ısı stresi, işçiler için artan bir sağlık riski haline gelmektedir ve işverenlerin bu duruma dikkat etmeleri gerekmektedir. İngiltere’de 2023 yılınsa sıcaklığa bağlı 2295 ölüm vakası kayıtlara geçmiştir.
Isı stresi, bir kişinin vücudunun iç sıcaklığını yeterince kontrol edememesi durumunda ortaya çıkar. Bu durum, bir dizi ısıya bağlı hastalığa yol açabilir ve işyerinde dikkatin dağılması ve artan yorgunluk, kazaların ve yaralanmaların riskini artırabilirken, üretkenlik üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir. Sıcaklıkların yüksek olduğu durumlarda, işverenler ve çalışanlar ısı stresinin risklerini anlamalı ve bunları önlemek için uygun önlemler almalıdır.
Isı Stresi İçin Yaygın Risk Faktörleri
Belirli işyerleri, yapılan işin doğasına ve çalışanların maruz kalacağı ortalama iç ve dış sıcaklıklara bağlı olarak işçiler için daha yüksek riskler sunar. Tarım, yol çalışmaları, inşaat, ormancılık ve trafik görevlileri gibi bazı işler dışarıda yapıldığından, yeterli klima ve havalandırma olmadan geçirilen saatler oldukça fazladır. Toptan ekmek fırınları, lojistik depolar ve üretim tesisleri gibi kapalı tesisler ise çalışanları kavurucu güneş ışığından korurken, aşırı sıcaklık riskleri taşıyabilir.
Genel bir kılavuz olarak, ısı stresi, sıcak çarpması veya güneş çarpması için en yaygın risk faktörleri şunlardır:
⦁ Hava sıcaklığı, rüzgâr ve nem
⦁ Güneş radyasyonu
⦁ Fırınlar ve ocaklar gibi radyant ısı kaynakları
⦁ Makinelerden ve ekipmanlardan yayılan emisyonlar
⦁ Kapalı alanlarda sınırlı hava hareketi
⦁ Fiziksel efor
⦁ Alışma eksikliği
⦁ Hantal veya nefes almayan koruyucu giysi ve ekipman kullanımı
Isı Stresi ve Sıcak Çarpması Belirtileri
Isı stresi, vücut üzerindeki toplam ısı yükünü ifade eder ve belirtiler hafif olduğunda işçileri rahatsız edebilir, konsantrasyonlarını ve performanslarını etkileyebilir. Ancak, bu durum şiddetlendiğinde tehlikeli olabilir ve aşağıdaki belirtilere yol açabilir:
•Mide bulantısı
•Kusma
•Aşırı yorgunluk
•Baş dönmesi
•Kas krampları ve ağrılar
•Fiziksel zayıflık
•Baş ağrısı ve migrenler
Sıcak çarpması, bir kişinin vücut sıcaklığının normal çekirdek sıcaklığı olan 37°C'nin çok üzerine çıkması durumunda meydana gelir. Bu, zamanında tedavi edilmezse sıklıkla ölümcül olabilen gerçek bir tıbbi acil durumdur.
Bu tür belirtiler, ısı stresini daha da kötüleştirebilir ve işçilerin sıcak çarpması riskini artırabilir:
•Susuzluk
•Mola veya dinlenme sürelerinin yetersizliği
•Zayıf fiziksel kondisyon
•Belirli tıbbi durumlar (örneğin, kalp hastalığı, diyabet)
•Bazı ilaçlar
•Hamilelik
•İleri yaş
•Alkol tüketimi veya ilaç kullanımı
Isı Stresi ve Sıcak Çarpmasının Belirtilerini Tanımak
Hem işverenlerin hem de çalışanların ısıya bağlı hastalıkların belirtilerini tanımlayabilmeleri çok önemlidir. Bu belirtiler hafif ile şiddetli arasında değişebilir ve şunları içerebilir:
•Yüksek vücut sıcaklıkları (39°C'nin üzerinde) ve ateş
•Sıcak, kırmızı, kuru, kaşıntılı veya döküntülü nemli cilt
•Nefes almakta zorluk
•Aşırı terleme
•Baş dönmesi ve zihin karışıklığı
•Mide bulantısı ve kusma
•Genellikle karın, kollar veya bacaklarda kas spazmları
Isı Stresini Yönetme ve Önleme Yöntemleri
Risk değerlendirmesi, işverenlerin çalışanlarının ısı stresine ne kadar maruz kaldığını belirlemek için ideal bir başlangıç noktası olacaktır.
Bu süreç, en yaygın ısı stresi tehlikelerinin belirlenmesini ve ekip içinde en olası belirtileri yaşayacak kişilerin ve nasıl etkileneceklerinin tespit edilmesini içermelidir. Riskleri değerlendirin ve yüksek sıcaklıklarda çalışırken onları güvende tutmak için en uygun önlemleri belirleyin.
Risk değerlendirmesi bulgularına dayanarak, işverenler uygun kontrol önlemlerini uygulamalıdır. Bunlar şunları içerebilir:
⦁ Klima sistemleri kurmak
⦁ Hava dolaşımını artırmak
⦁ Fanlar ve nem alıcılar sağlamak
⦁ Çalışmayı günün serin zamanlarına planlamak
⦁ Dinlenme molalarının sıklığını ve süresini artırmak
⦁ Soğuk içme suyu ve dinlenme alanları sağlamak
⦁ Çalışanların birbirlerini belirtiler için izlemeleri amacıyla bir arkadaş sistemi uygulamak
⦁ KKD'nin (Kişisel Koruyucu Donanım) sıcaklığa uygun olmasını sağlamak
⦁ Belirtilerin kolayca rapor edilmesini teşvik etmek
⦁ Ekipmanların uygun sıcaklık kontrolü için düzenli olarak kontrol edilmesi ve bakımı
⦁ Savunmasız çalışanlar veya altta yatan sağlık sorunları olanlar için ek önlemler uygulamak
Zamanla, bulgular kaydedilmeli ve aşırı sıcaklıklarda çalışma ile ilgili politikalar buna göre güncellenmelidir.
KAYNAK
1-https://www.hse-network.com/
Dr. Hakan ERDOĞAN
A Sınıfı İGU
Makine Y. Mühendisi
İSG (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora)
