Pestisit kullanımı, hazırlık ve uygulama aşamasına kıyasla daha az konsantre maddelere potansiyel teması içerir. Ancak, maruz kalma süresinin daha fazla olmasından dolayı işlemi yapanlar hem solunum yoluyla hem de deri üzerinden belirgin bir maruziyet tehlikesiyle karşı karşıyadırlar. Son derece zararlı pestisitlerin daha az tehlikeli olanlarıyla değiştirilip değiştirilemeyeceği (ikame etmek) sürekli olarak gözden geçirilmelidir.
Güç püskürtücüler, sırt çantalı püskürtücüler veya tabancalar gibi ekipman kullanmaktan kaynaklanan riskler, rüzgar yönü aniden değişip tarım ilacının uygulayıcıya doğru püskürmesine sebep olduğunda veya uygulayıcı yakın zamanda ilaçlanan bir bölgeye girdiğinde, hızla artabilir.
Açık hava ilaçlamaları minimum rüzgar koşullarında ya da uygulayıcı ve rüzgar yönünün izleyenlerin maruziyetini en aza indirgemek için kullanılabileceği zaman yapılmalıdır. Seralarda veya benzeri kapalı ortamlarda yapılan ilaçlamalar, rüzgar hareketinin uygulayıcı ve izleyenlerin maruziyetini en aza indirmek için kullanılabileceği şekilde yapılmalıdır. İlaçlamanın gün içinde yapılacağı zaman ve süre belirlerken sıcaklık ve ortam nemi de dikkate alınmalıdır.
Araçlara monte edilecek püskürtme ekipmanı, aracın dengesini olumsuz yönde etkilemeyecek şekilde yerleştirilmelidir. Ayrıca, ekipman operatörün spreyleme sırasında aracı pestisit uygulanan yöne doğru sürmeyeceği şekilde monte edilmelidir. Pestisit spreyi ile uzun süreli temas, giysi emilimine bağlı olarak derideki maruziyet riskini artırır. İşlem süresinin bilinmesi, uygun Kişisel Koruyucu Donanım seçimine yardımcı olacaktır.
Sera içinde ilaçlama yapan operatörlerde havalandırma sistemlerinin neden olduğu hava hareketlerinden dolayı pestisit maruziyeti oluşabilmektedir. Ancak, verilecek eğitimle maruziyeti en aza indirmek için havalandırmayı kendi avantajlarına da kullanabilirler. Yakın zamanda ilaçlanan bitkilerin arasında yürümek, deriye ve giysiye yaprakların temas etmesiyle önemli ölçüde maruziyet meydana gelebilmektedir. Uygulama ekipmanının bileşenleri uygun şekilde yıkanana veya arındırılana (dekontamine edilene) kadar potansiyel maruziyet kaynağı olarak kalır.
Uygulanan tarım ilacının uygun filtreleri olan ve pestisit maruziyetine karşı gerekli korumayı sağlayan solunum maskeleri kullanılmalıdır. Burun ve ağzı örten cerrahi maskeler ve bezler, pestisit buharlarının solunmasına karşı koruyucu değildir ve kullanılmamalıdır. Pestisit buharı ile göz kontaminasyonu riskini azaltmak için koruyucu gözlük takılmalıdır.
Güç püskürtücüler, sırt çantaları veya tabancalar kullanılarak yapılan pestisit uygulamaları sırasında kimyasal koruyucu eldivenler giyilmelidir. Eldivenler mümkün olduğunca çıkarılmadan önce pestisitten arındırılmalıdır. Molalar sırasında çalışanlar, eldivenin dış yüzeyleri ile derilerinin birbirine temas etmesi için eldivenleri çıkarmalıdır. Aşınma veya hasar belirtileri eldivenin koruyucu bariyer özelliğini yitirdiğini gösterdiğinde eldivenler atılmalıdır.
Uygulama sırasındaki deri maruziyeti genellikle eldiven ve kıyafetlerin ara yüzünde meydana gelmektedir. Uzun eldivenler ön kollara ek koruma sağlayabilir. Giysilerin eldivenlere bantlanması, sürekli koruyucu bir bariyer sağlayabilir. Uygulama sırasında kimyasal koruyucu ayakkabı giyilmelidir. Ayakkabı çıkarılmadan önce pestisitten arındırılmalıdır. Aşınma ya da hasar belirtileri ayakkabıların bariyer özelliğini yitirdiğini gösterdiğinde ayakkabılar atılmalıdır. Deri iş botları da dahil olmak üzere normal ayakkabılar, pestisitleri emeceklerinden ve uygulama bittikten sonra uzun süre maruziyet kaynağı olacağından kullanımı tavsiye edilmez.
Kimyasal koruyucu kıyafet gerekiyorsa, kullanımının ısı stresine sebep olabileceği durumlardan kaçınmak için dikkatli olunmalıdır. Kullanılan tarım ilacı, uzun kollu gömlek ve uzun pantolon gibi sadece minimal koruma gerektiriyorsa, bu kıyafet, çalışanın normal iş elbisesi olmamalıdır. Uygulama sırasında pestisit bulaşan giysiler ve kişisel koruyucu donanımlar, çıkarılıp iyice yıkanana kadar ciltte bir maruziyet kaynağı olarak kalırlar. Bu nedenle, uygulama sonunda tüm kıyafetler ve kişisel koruyucu donanımlar çıkartılarak uygun yöntemlerle tarım ilacından arındırılmalıdır.
Uygulama ekipmanı çalışma süresinin sonunda iyice temizlenmelidir. Kullanılmış pestisit kapları, yıkanmalı (üç kez durulanmalı veya basınçla yıkanmalı), tekrar kullanılmaması için delinmeli veya ezilmeli ve tercihen bir toplama şemasıyla ya da mevcut değilse, yetkili bir atık imha yöntemi ile uygun şekilde imha edilmelidir. Hiçbir durumda pestisit kapları, özellikle yiyecek ve içecek gibi maddeleri saklamak için kullanılmalıdır.
Hortumdan tanklara bağlantılar gibi elle tutulan uygulama ekipmanlarının bağlantı noktalarındaki sızıntılar, pestisit karışımının cilde veya giysiye bulaşmasıyla sonuçlanabilir. Ayrıca, bağlantı noktalarındaki sızıntılar, cilde maruziyetle sonuçlanan bakım, onarım gerektirebilir. İşverenler, pestisit uygulama ekipmanlarının sızdırmadığından ve bakım için gerekli yedek parçaların mevcut olduğundan emin olmalıdır.
KAYNAKÇA:
1-Internatıonal Labour Organızatıon (ILO), Code of practice on safety and health in agriculture, 2010.
2-Health and Safety Executive (HSE), Guidance on storing pesticides for farmers and other professional users, 2012.
3-Bitki Koruma Ürünlerinin Önerilmesi, Uygulanması ve Kayıt İşlemleri Hakkında Yönetmelik, Resmî Gazete Sayısı: 29194, Tarihi: 03/12/2014.
4- Açık Tarım Alanlarında İş Sağlığı Ve Güvenliği Rehberi, İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı.
